شمد یزدی مدل چهارخانه نخی سایز 160 در 240

شَمَد یکی از صنایع دستی بافتنی ایران و از جنس پنبه یا ابریشم ویسکوز است و بیشتر نقش چهارخانه دارد. کاربرد شمد بیشتر به صورت روانداز در هوای معتدل است. شمدبافی در استان‌های استان مازندران و یزد رواج دارد.

شمد معمولا دارای نقش های ساده چهار خانه است و در آن ابریشم مصنوعی به عنوان « پود » و از نخ پنبه ‌ای نمره 20 دولا به عنوان « تار» استفاده می ‌شود كه هم اكنون بیشتر توسط دستگاه های تك فاز بافته می ‌شود.

شمدها معمولا در اندازه های 160در 240سانتی‌ متر تولید و 27 چله دارد.

مردمان استان یزد از شمد در شب های گرم به عنوان روانداز استفاده می كنند، هم خنك است و هم برای جلوگیری از گزش حشره ها كارساز است.

موارد استفاده از شمد یزد :روانداز خنک

استفاده به عنوان زیرسفره ای و جای نان

زیرانداز مسافرتی

رواندازی خنک جلوگیری از گزش حشرات هنگام خواب در فصول گرم سال

این محصول به دلیل نخی بودنش استفاده های فراوانی دارد . چه در منزل چه در محل کار و یا مسافرت و غیره استفاده می شود. هر چه نخ به کار رفته در بافت شمد بیشتر باشد و در واقع شمد نخی تر باشد، کیفیت بهتری هم خواهد داشت و مرغوب تر خواهد بود.

شمدهای ارزان قیمت هم کیفیت های خوبی می توانند داشته باشند و اینطور نیست که اصلا نخی نباشند بلکه شاید صددرصد نخ پنبه نباشد و درصد نخ کمتری در بافت به کار رفته باشد.
بسیاری از مردم از شمد به جای ملافه استفاده می کنند . کاربرد نخ پنبه برای پود و نخ ابریشم برای تار در صنعت شمد بافی می باشد .

در شمد بافی از نقوش خاصی استفاده نمی گردد و معمولا دارای طرح های ساده است .

کاربرد این نوع پارچه بیشتر در شهرهای گرم و کویری کشور مرسوم است و در میان عشایر نیز شمد بافی بسیار رواج داشته و آن ها از آن به عنوان وسیله ای جهت پوشاندن کمر زنان و یا رواندازهای سبک برای خود استفاده می نمایند.
متاسفانه امروزه با واردن شدن پارچه های نامرغوب مانند شمد ،

کاربرد این هنر کهن سال ایرانی کم کم به فراموشی سپرده است . اما با یک مقایسه ی ساده می توان از کیفیت این پارچه ی دست بافت با نوع خارجی آن مطمئن شد .

ماندگاری رنگ ها در بافت شمد بسیار زیاد است و هیچ گاه با شستشو رنگ های آن با هم ترکیب نمی شوند . نکته ی دیگری که درباره ی مقایسه ی این محصول با نوع خارجی و بی کیفیت آن وجود دارد ، این است که این محصول با شستشو تغییر اندازه نمی دهد و معمولا ار مواد طبیعی ارگانیک تولید میگردد.

عنوان:

پارچه شمد یزدی:

هنری فرهنگی از دست‌افتاده تا بازیابی شده

مقدمه:
پارچه شمد یزدی یکی از صنایع دستی معروف و قدیمی ایران است که در استان یزد، بافته می‌شود. این پارچه، با طرح‌ها و رنگبندی‌های منحصربه‌فرد خود، نمادی از هنر و فرهنگ منطقه یزد را به تصویر می‌کشد. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، فنون بافت و کاربردهای پارچه شمد یزدی خواهیم پرداخت.

بخش اول:

تاریخچه پارچه شمد یزدی
پارچه شمد یزدی ریشه‌هایی عمیق در تاریخ و فرهنگ ایران دارد. بافتن و تولید پارچه در منطقه یزد به دوره‌های باستانی بازمی‌گردد. در آثار باستانی و تپه‌های باستانی اطراف یزد، اثراتی از پارچه‌های بافته شده به دست می‌آید. این نشان می‌دهد که هنر بافت پارچه در این منطقه ارزش ویژه‌ای داشته است.

بخش دوم:

فنون بافت پارچه شمد یزدی
پارچه شمد یزدی به صورت دستی توسط هنرمندان ماهر و با استفاده از تکنیک‌های خاص بافت می‌شود. از جمله فنون بافتی که در تولید پارچه شمد یزدی استفاده می‌شود می‌توان به بافت با تار و پود، استفاده از نخ‌های طبیعی مانند پنبه و پشم، و استفاده از طرح‌های هندسی و هنری اشاره کرد. هنرمندان پارچه شمد یزدی با دقت و حوصله بالا، نقش‌ها و طرح‌های متنوعی را در پارچه بافته و این هنر را به نسل‌های آینده منتقل می‌کنند.

بخش سوم:

کاربردهای پارچه شمد یزدی
پارچه شمد یزدی در انواع محصولات مانند لباس‌های سنتی و مدرن، روسری‌ها، شال‌ها، پتوها، رومیزی‌ها و دکوراسیون داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بافت زیبا، طرح‌های منحصربه‌فرد و رنگبندی‌های جذاب پارچه شمد یزدی، آن را به یک گزینه محبوب برای تزئین محیط‌های داخلی و خارجی و همچنین استفاده شخصی و هدیه‌دهی تبدیل کرده است.

بخش چهارم:

بازیابی و ارزش‌آفرینی پارچه شمد یزدی
در سال‌های گذشته، پارچه شمد یزدی تحت تأثیر فراموشی قرار گرفته بود و کم‌کم از بین می‌رفت. اما امروزه، با توجه به تلاش‌های فرهنگی و صنعتی، این هنر دست‌اندرکاران خود را برای بازیابی و احیای آن معرفی کرده است. بسیاری از هنرمندان و کارآفرینان محلی در یزد به تولید و ترویج پارچه شمد می‌پردازند و از طریق نمایشگاه‌ها و بازارهای محلی، این هنر را به جامعه معرفی می‌کنند. همچنین، استفاده از فناوری و بازاریابی مدرن، توانسته است بازار فروش پارچه شمد یزدی را گسترده‌تر کند و به رونق اقتصادی در منطقه کمک کند.

باشکوهی طرح‌ها و زیبایی رنگبندی در پارچه شمد یزدی ناشی از فرایند بافت دستی و دقیق آن است. در ادامه، به صورت کلی به فرایند بافت پارچه شمد یزدی اشاره خواهم کرد:

1. انتخاب نخ‌ها: در بافت پارچه شمد یزدی از نخ‌های طبیعی مانند پشم و پنبه استفاده می‌شود. این نخ‌ها به صورت رنگ‌آمیزی شده یا طبیعی می‌توانند باشند. انتخاب نخ‌های مناسب و باکیفیت از مراحل اولیه و مهم در فرایند بافت است.

1. طراحی الگو و طرح‌بندی: قبل از شروع بافت، الگوها و طرح‌های مورد نظر بر روی نقشه‌های کاغذی رسم می‌شوند. این طرح‌ها معمولاً شامل الگوهای هندسی و هنری است که به صورت تکراری در پارچه بافته می‌شوند. هنرمندان ماهر از تجربه و خلاقیت خود برای طراحی الگوها استفاده می‌کنند.

1. راه‌اندازی دستگاه بافندگی: پس از طراحی الگوها، به نصب نخ‌ها در دستگاه بافندگی می‌پردازند. این دستگاه‌ها معمولاً شبیه به یک سازمان مجهز با صندلی‌ها و فضای مناسب برای بافتن پارچه هستند.

1. بافت با تار و پود: فرایند بافت پارچه شمد یزدی با استفاده از تار و پود انجام می‌شود. تارها به عنوان پایه‌های عمودی قرار گرفته و پودها به صورت افقی بین تارها بافته می‌شوند. هنگام بافت، تارها به دقت و تنش مناسبی کشیده می‌شوند تا بافت پارچه یکنواخت و قوی شود.

1. ایجاد طرح‌های خاص: هنرمندان پارچه شمد یزدی در طول بافت، طرح‌ها و نقش‌های خاص را با استفاده از تکنیک‌های خاصی به پارچه اضافه می‌کنند. این طرح‌ها معمولاً با استفاده از نخ‌های رنگی و به وسیله دسته‌بندی و برش تارها به وجود می‌آیند.

1. پرده‌بافی: پس از بافت پارچه، پرده‌بافی انجام می‌شود. باشکوهی پرده‌بافی در پارچه شمد یزدی نیز نقش بسیار مهمی در زیبایی و جذابیت نهایی پارچه ایفا می‌کند. در ادامه، به صورت کلی به فرایند پرده‌بافی در بافت پارچه شمد یزدی اشاره خواهم کرد:

1. طراحی الگوهای پرده: قبل از شروع پرده‌بافی، الگوهای مورد نظر بر روی نقشه‌های کاغذی طراحی می‌شوند. این الگوها معمولاً شامل طرح‌های هندسی، گل‌ها و شکل‌های هنری است که به صورت تکراری در پرده بافته می‌شوند.

1. نخ‌های استفاده شده: در پرده‌بافی پارچه شمد یزدی از نخ‌های طبیعی مانند پشم و پنبه استفاده می‌شود. این نخ‌ها قبل از شروع پرده‌بافی به رنگ‌آمیزی می‌رسند و در صورت نیاز، از رنگ‌های طبیعی استفاده می‌شود.

1. شروع پرده‌بافی: پرده‌بافی با استفاده از دستگاه بافندگی آغاز می‌شود. پارچه بافته شده به عنوان پایه و زمینه پرده در نظر گرفته می‌شود. در این مرحله، پرده‌بافان از الگوهای طراحی شده استفاده کرده و با دقت بالا الگوها را بر روی پارچه بافته می‌کنند.

1. نخ‌کاری: یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد پارچه شمد یزدی، نخ‌کاری است. در این مرحله، با استفاده از نخ‌های رنگی و با استفاده از سوزن و نخ‌کاری، جزئیات و طرح‌های خاص روی پرده ایجاد می‌شود. این فرایند نیازمند دقت و تکنیک بالا است و هنرمندان پارچه شمد یزدی از تجربه و خلاقیت خود برای ایجاد طرح‌های منحصر به فرد استفاده می‌کنند.

1. پرده‌دوزی: در این مرحله، پرده بافته شده با استفاده از سوزن و نخ‌های رنگی یا طبیعی، به صورت دستی دوخته می‌شود. این پرده‌دوزی به پارچه شمد یزدی زیبایی و شکوه ویژه‌ای می‌بخشد.

1. تکمیل و تمیزکاری: پس از اتمام پرده‌بافی، پرده‌ها تمیز می‌شوند و هر گونه آلودگی یا مواد اضافی از روی آنها برداشته می‌شود. سپس پرده‌ها به طور دقیق بررسی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که کیفیت و ظاهر آنها بهترین حالت را دارد.

1. تزئینات اضافی: در برخی از موارد، پرده‌های شمد یزدی با استفاده از تزئینات اضافی بهبود یافته و زیبایی بیشتری کسب می‌کنند. این تزئینات ممکن است شامل استفاده از چرم، دست‌دوزی، تراشکاری یا سنگ‌های قیمتی باشد. این عناصر تنوع و منحصر به فردی به پرده اضافه می‌کنند.

1. نمایش و فروش: پس از تکمیل فرایند پرده‌بافی، پرده‌های شمد یزدی برای نمایش و فروش آماده می‌شوند. این پرده‌ها معمولاً در فروشگاه‌ها، نمایشگاه‌ها و بازارهای محلی به فروش عرضه می‌شوند.

پرده‌بافی در بافت پارچه شمد یزدی به دلیل دقت و هنرمندی که در آن استفاده می‌شود، زمان و تلاش زیادی می‌طلبد. هنرمندان پارچه شمد یزدی با تکنیک‌های خاص خود، طرح‌های منحصر به فرد و زیبایی را در پرده‌هایشان تداعی می‌کنند.

نتیجه‌گیری:
پارچه شمد یزدی به عنوان یکی از صنایع دستی محبوب و قدیمی ایران، هنر و فرهنگ منطقه یزد را به تصویر می‌کشد. بافت زیبا، طرح‌های منحصربه‌فرد و استفاده از مواد طبیعی، آن را به یک هنر با ارزش و جذابیت بالا تبدیل کرده است. امروزه، بازیابی و احیای پارچه شمد یزدی توسط هنرمندان و کارآفرینان محلی، به بازاریابی فعال و توسعه اقتصادی در منطقه کمک کرده است. امیدواریم که این هنر ارزشمند به عنوان یکی از نمادهای فرهنگی ایران، همچنان به تاریخچه و شکوه خود ادامه دهد و جایگاه خود را در صنعت هنری جهان نیز بیابد.

کلمات کلیدی جستجو :

شمد یزدی چهار خانه ، نحوه ساخت شمد یزدی ، آموزش شمد بافی ، سوغات استان یزد شمد یزدی ، سوغات شهر یزد ، خرید شمد یزدی ، فروش شمد یزدی به صورت عمده ، مرکز فروش شمد یزدی در تهران ، فروش و ارسال پستی شمد یزدی ، روانداز خنک تایستانی ، پارچه چهار خانه ، پارچه نخی چهار خانه